Melazma Nedir Nedenleri Belirtileri Tedavisi
Melazma Nedir Nedenleri Belirtileri Tedavisi
Melazma, ciltte, özellikle yüzde kahverengi veya siyah lekelerin ortaya çıkmasına neden olan yaygın bir pigmentasyon bozukluğudur. Derideki melanosit hücrelerinin aşırı melanin üretiminden kaynaklanır. Melanositler; deride pigment oluşturan ve biriktiren hücrelerdir. Melazma, öncelikle yüz bölgesi cildinde renk bozulması veya hiperpigmentasyon ile karakterizedir.
Melasmanın yüzde en yaygın görüldüğü alanlar şunlardır:
- burun köprüsü
- alın
- yanaklar
- üst dudak
Melazma, vücudun diğer bölgelerinde, özellikle çok fazla güneş ışığına maruz kalanlarda da görünebilir. Bu alanlar:
- ön kollar
- boyun
- omuzlar
Tüm melazma vakalarının sadece yüzde 10’u erkeklerde görülür. Koyu tenli ve hamile kadınların melazma geliştirme riski daha yüksektir. Hamilelik döneminde görülen melazmaya “gebelik maskesi” ya da “kloazma” denir.
Melazma Nedenleri
Melazmanın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte ışığa duyarlılık ve uzun süre güneşe maruz kalma, hormonal değişimler, hormon replasman tedavileri (östrojen, progesteron, tiroit vb.), antibiyotikler, antidepresanlar, doğum kontrol hapları, kimyasal kozmetik ürünler, cilde limon yada karbonat sürmek, sir yada ağda gibi tahriş edici epilasyon işlemleri, mekanik peelingler ve bazı bitki çaylarının (örn:sarı kantaron) melanin üretiminde artışa yol açarak melazma oluşumunu arttırdığı bilinmektedir.
Melasmanın herhangi bir iç hastalık ya da organ işlevsizliğiyle ilişkisi yoktur.
Ayrıca, yakın akrabaları melazma yaşayan kişilerin kendilerinin geliştirmesi daha olası olduğundan, melazmanın genetik bir bileşeni olabilir.
Melazma Belirtileri
Görünümdeki değişiklikler dışında melasma herhangi bir fiziksel belirtiye neden olmaz.
Melazmanın birincil semptomu, renksiz cilt lekelerinin gelişmesidir. Başka herhangi bir fiziksel belirtiye neden olmamakla birlikte, bazı insanlar bu lekeli görünümünü rahatsız edici bulmaktadır.
Melazma lekelerinin ortaya çıkması için en yaygın alan yüzdür. Yaygın yerler arasında üst dudaklar, burun köprüsü, yanaklar ve alın bulunur.
Daha az yaygın olarak, kişinin kollarında ve boynunda da lekelenmeler olabilir.
Melazma Nasıl Teşhis Edilir
Dermatologlar, görsel muayene sırasında çoğu melazma vakasını teşhis etmeyi kolay bulurlar. Bununla birlikte, melazma diğer cilt hastalıklarına benzeyebileceğinden, bir dermatolog ilk ziyaret sırasında küçük bir biyopsi alabilir.
Biyopsi, laboratuvarda daha ileri inceleme için cildin çok küçük bir kısmının alınmasını içerir.
Doktorunuz, cildinize daha yakından bakmak için Wood’s light denen bir cihaz da kullanabilir. “Wood lambası” muayenesi, melasma teşhisi için uygulanan bir test tekniğidir. Cilde tutulan özel bir ışık olan bu teknikle melazma teşhis edilebilmektedir. Wood ışığı: Yüksek basınçlı cıva lambalarıdır. Yüzde 9 oranında nikel oksit içeren baryum silikattan üretilmiş filtre sayesinde elde edilir. 320-400 nm dalga boyu arasında bulunan ışınların geçişine izin veren bu filtre, “Wood” ışığı üretir. Çıplak gözle görülemeyen bazı maddelerin floresans özelliklerinden faydalanarak görünmesini sağlar. Ciltteki elastin, kolajen, aromatik aminoasitler, melanin öncüleri gibi maddelerin tespit edilmesinde kullanılır.
Melazma Nasıl Tedavi Edilir
Melazma, genellikle ciddi bir sağlık sorunu değildir. Tedavisi, oluşumu gibi zaman alabilir. Lekelerin ortadan kalkması birkaç ay sürebilir. Bazı ciltlerde lekeler, tedaviye ihtiyaç duyulmadan kendiliğinden kaybolabilir. Örneğin; hormon değişiklikleri yaşanan hamilelik döneminde ortaya çıkan lekeler, doğum sonrası kendiliğinden geçebilmektedir.
Melasma tedavisi uzun süreli, hem hasta hem de hekim için sabır isteyen bir süreçtir. Bu süreçte özellikle yaz aylarında yeni atakların olabileceği bilinmelidir. Melasma tedavisinde lekenin yerleşim yeri önemlidir. Açık tenli kişilerde tedavi bazen lekeleri tamamen ortadan kaldırabilir ancak tekrarlama olasılığı vardır. Koyu tenli kişiler daha az oranda tamamen tedavi olabilirler ve lekelerin tekrarlama olasılığı daha fazladır. Açık tenli kişilerde sonuçlar haftalar içinde ortaya çıkarken, koyu tenli kişilerde aylarca tedavi gerekebilir.
Melazma için bazı tedavi yöntemleri
- Melazmada en etkin tedavi yöntemleri cildi tahriş etmeyen, soymayan, melanositler ve melanin absorbe eden makrofajlar üzerinde etkili Thulium, Q Swiched Melanin depolayan hücreleri patlatırlar ve kalıcı olarak yok ederler.
- Melasma tedavisinde kullanılan bir çok renk açıcı krem vardır. Kremler melanositleri hasarlamak yerine, melanositlerin pigment üretimini azaltarak etkili olurlar. Lekelere karşı ciltte renk değişimini desteklemek için “hidrokinon” içeren kremler en yaygın kullanılan gruptur.
- Tedaviye düşük “hidrokinon” konsantrasyonlu kremlerden başlamak cilt tahrişleri ve kaşıntı gibi yan etkilerinden korur.
Hidrokinon
Doktorlar genellikle melasma için ilk tedavi yöntemi olarak hidrokinon kullanırlar. Hidrokinon losyon, krem veya jel olarak mevcuttur. Hidrokinon ürününü doğrudan rengi bozulmuş cilt lekelerine uygulayabilirsiniz.
Hidrokinon reçetesiz olarak satılır, ancak bir doktor daha güçlü kremler de yazabilir. Hidrokinon, cilt lekelerinin rengini açmak için kullanılmaktadır.
Kortikosteroidler ve tretinoin
Kortikosteroidler ve tretinoin kremler, losyonlar veya jellerde bulunur. Hem kortikosteroidler hem de tretinoin, melazma lekelerin rengini açmaya yardımcı olabilir.
Kombine kremler
Bazı durumlarda, bir dermatolog, birinde hidrokinon, kortikosteroidler ve tretinoin içerebilen kombinasyon kremleri yazmayı seçebilir. Bunlara üçlü kremler denir.
Ek topikal ilaçlar
Diğer ilaçlı kremlere ek olarak veya bunların yerine, bir dermatolog azelaik asit veya kojik asit de reçete edebilir. Bu asitler cildin koyu bölgelerini aydınlatmaya çalışır.
Tıbbi prosedürler
Topikal ilaçlar işe yaramazsa, bir dermatolog aşağıdaki gibi prosedürler önerebilir:
- mikrodermabrazyon
- kimyasal soyma
- lazer tedavisi
- ışık tedavisi
- dermabrazyon
Bu tedavi seçeneklerinden bazılarının yan etkileri vardır veya ek cilt sorunlarına neden olabilir. Olası tüm riskler hakkında bir doktor veya dermatologla konuşmak en iyisidir.
Bir kişi daha önce melazma geçirdiyse, tetikleyicileri şu şekilde önlemeye çalışabilir:
- Ciltte rengi bozulan alanlar kapatıcı özellikli güneş koruma kremleri ve organik medikal ürünlerle kapatılabilir.
- Her gün UVA ve UVB ışınlarına karşı korumalı ve en az 50 faktörlü güneş kremi kullanılmalıdır. Güneş ışığı melazmayı tetiklediğinden bulutlu günlerde, yüzdükten veya terledikten sonra bile güneş koruyucu kullanmak önemlidir. UVA nın camdan da geçebileceği unutulmamalıdır. Arabada ve pencere önündeyken evde de kullanılmalıdır.
Melazmaya karşı kullanılan yüksek SPF li güneş kremlerinin en etkili olanları ek olarak “çinko oksit” ve “titanyum oksit” içeren kremlerdir.
Cildi güneşten korumak için dışarı çıkmadan 15 dakika önce güneş kremi kullanılmalı ve en az 2 saatte bir tekrar uygulanmalıdır.
- Yüzü güneşin zararlı ışınlarından korumak için gölgeleme yapan geniş kenarlı şapkalar takılmalıdır.
- Uzun süre güneşte kalınacaksa koruyucu kıyafet giymek önemlidir.
Tüm tedavi prosedürleri, melasmanın tekrar etmeyeceğini veya lekelerin azalacağını garanti etmez.
Kaynak: Healthline.com